Mucitlik kavramı her ne kadar çoğunlukla erkeklere yakıştırılıyor olsa da, kadınlar hayatlarımızı kökten değiştiren ve kolaylaştıran birçok icada imza attılar.
Bu icatların büyük bir çoğunluğu günümüzde kullanılıyor veya günümüzde hayatımızı kolaylaştıran başka icatların ortaya çıkmasında doğrudan rol oynadılar. Hazır 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ya da diğer adıyla Dünya Emekçi Kadınlar Günü gelmişken; hayatımızı değiştiren kadın mucitleri ve onların değerli icatlarını hatırlayalım istedik.
Grace Hopper / COBOL Programlama Dili ve Bug Terimi
Tümamiral Dr. Grace Murray Hopper, ‘bilgisayarların annesi’ olarak ün salmış bir dahi. Yazılı dili bilgisayar kodlarına dönüştüren derleyiciyi ve dünyanın ilk kullanıcı dostu kurumsal programlama dili COBOL’u geliştirdi. Yazılım hatalarına verilen ‘bug’ ismi de ilk olarak Dr. Hopper tarafından kullanıldı.
Ulusal Teknoloji Madalyası dahil birçok ödül alan Dr. Hopper, 30 üniversiteden de fahri doktora aldı.
Josephine Cochrane / Bulaşık Makinesi
Josephine Cochrane, bulaşık makinesini icat etti. Cochrane’in bulaşık makinesi, musluktan aldığı yüksek basınçlı suyu, içindeki raflara dizilmiş bulaşıkları temizlemek için kullanıyordu; yani günümüz bulaşık makinelerinin çalışma mantığından pek de farklı değil. Cochrane, bulaşık makinesini 1886’da patentledi.
O dönemde, çoğu evde bulaşık makinesinin ihtiyaç duyduğu sıcak su bulunmadığından, Cochrane icadını ilk etapta otellere ve restoranlara sattı.
Hedy Lamarr / Gizli Haberleşme Sistemi
Hedy Lamarr, kırılamaz bir kod aracılığıyla radyo sinyallerini şaşırtarak, mesajların düşmanın eline ulaşmasını engelleyen ‘Gizli Haberleşme Sistemi’ni icadını 1941’de patentledi.
Avusturya’da büyüyen ve Nazi sempatizanı bir silah tüccarı ile evlenen Lamarr, evlendikten sonra eşinin iş toplantılara giderek, gelişmiş silahlara merak saldı ve ardından bu konuda çalışmaya başladı.
Bir süre sonra Nazi’lerden nefret eden çift, önce Londra’ya ve ardından da ABD’ye kaçtı. Lamarr, gizli haberleşme sistemini Nazi’lere karşı kullanılsın diye geliştirdi ancak, savaş sırasında hiç kullanılmadı. Lamarr’ın buluşu, ancak 20 yıl sonra kullanılmaya başlandı.
Patricia Bath / Lazerle Katarakt Ameliyatı Cihazı
Patricia Bath, 1988 yılında katarakt ameliyatına yepyeni bir bakış açısı getirdi. Geliştirdiği cihaz, katarakt ameliyatının lazer kullanılarak çok daha kolay ve başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesine olanak tanıdı. Bath, cihazını ABD, Kanada, Japonya ve Avrupa’da patentledi.
Stephanie Kwolek / Kurşun Geçirmez Yelek
Stephanie Kwolek, günümüzde çelik yelek olarak anılan kurşun geçirmez yeleklerin yapımında kullanılan güçlü bir materyal olan Kevlar’ı icat etti. Kwolek’in icat ettiği materyal, en az çelik kadar güçlüydü. Kevlar günümüzde çelik yeleğin yanı sıra, asma köprü kablosu, kask, kayak ve fren balatası gibi çok çeşitli şeylerin yapımında kullanılıyor.
Tabitha Babbitt / Daire Testere
1800’lerin başlarında, odun testerelerini kullanabilmek için en az iki kişiye ihtiyaç duyuluyordu; it, çek, ileri ve geri. Tabitha Babbitt ise bunun daha kolay bir yolu olması gerektiğini düşünerek, 1813’te dünyanın ilk daire testeresini insanlığa armağan etti.
Mary Anderson / Otomobil Sileceği
Otomobiller ilk yıllarında sileceksiz olarak kullanıldı. 1900’lerin başlarında, kar veya yağmur yağdığında, sürücüler sık sık otomobillerini durdurup camları temizlemek zorunda kalıyordu. Mary Anderson bu sorunu çözdü. Otomobillerin bir hayli az olduğu 1903’te, sileceği icat etti ve ardından tüm otomobillerde standart haline gelmesini sağladı.
İlk otomatik sileceğin de 1917 yılında yine bir kadın tarafından icat edildiğini biliyor muydun?
Bette Nesmith Graham / Daksil
Betty Nesmith Graham, daksili kendi ihtiyaçları için icat etti. Belgelerdeki hataları düzeltmek için mutfağındaki mikseri kullanarak bir karışım hazırlayan Graham, 1958’de buluşunu patentledi.
Margaret Knight / Kese Kağıdı
Margaret Knight kese kağıdını ya da diğer adıyla kağıt torbayı icat etmeden önce, insanlar mektup zarfı biçimindeki kağıtları kullanarak eşyalarını yanlarında taşıyordu. Knight’ın icat ettiği makine, kağıdı kesip, katlayıp, yapıştırarak, günümüzün kese kağıtlarını ortaya çıkardı.
Fikrini çalan kişi mahkemede “Bir kadın böyle yenilikçi bir cihaz yapamaz” diye kendini savunsa da, hakim icadın Knight’a ait olduğunda karar kıldı ve Knight da bu sayede 1871 yılında buluşunu patentleyebildi.
Marion Donovan / Tek Kullanımlık Bebek Bezi
Marion Donovan, çocuk yetiştirmenin zorluklarını yaşamış ve bunu kolaylaştırmak için kolları sıvamıştı. İlk olarak, su geçirmeyen ve de sızdırmayan bir çocuk bezi geliştirdi ve 1949’da Boaters ismiyle bunun satışına başladı. Takvimler 1961’e geldiğinde ise insanlığa en büyük armağanı olan tek kullanımlık bezleri geliştirdi ve bunu da Pampers ismiyle patentledi.