BlackBerry’nin uzun zamandır merakla beklenen yeni işletim sistemi BlackBerry 10 OS ve yeni amiral gemisi telefonu BB Z10’u detaylı bir şekilde inceledik. BlackBerry, akıllı telefon piyasasında yeniden söz sahibi olabilecek mi?
BlackBerry Z10 – Genel bakış
Çoğuna göre; Z10, RIM’in daha doğrusu yeni adıyla BlackBerry’nin son şansı.Yepyeni ve pırıl pırıl BlackBerry 10 OS, üzerinde çalışan HD ekranlı yeni amiral gemisi Android ve Apple’ın ağır sıkletleri ile omuz omuza bir mücadelede ayakta kalabilecek mi?
BlackBerry Z10 – Tasarım ve malzeme
Ön tarafı süsleyen BlackBerry logosu ve arkadaki dokulu plastik yüzey (S III’den de iPhone 5’den de daha iyi bir tutuş sağlıyor) dışındaki ilk izleni, Z10’un, iPhone 5’in biraz daha uzun ve genişi gibi gözüküyor olması. Arka kapak çıkarıldığında, biraz uydurukmuş hissi veriyor. Fakat, ait olduğu yerde telefon ile çok iyi bütünleşiyor ve Z10’u sağlam bir bütün olarak hissetmenizi sağlıyor.
İşçilik ve kullanılan malzemeler üst kalite, HTC, Nokia ve iPhone’ların gıcırdamayan yapıları ile rahatlıkla aşık atabilir. Üstelik, insana rahatlık veren bir ağırlığa sahip. Günlük yaşamın engebe ve zorluklarına rahatlıkla göğüs gerecektir.
Sol tarafta açıkta duran micro USB ve HDMI girişleri görünüş açısından bizi memnun etmedi, ama kapaklı bağlantı noktalarını kullanmanın da çoğu zaman özel bir dikkat gerektirdiğini düşünürsek bu konuda daha fazla söylenmeyeceğiz. Güç düğmesi ve kulaklık çıkışı telefonun üstünde, ses, sesli arama ve oynat/duraklat tuşları ise sağ kenardalar.
BlackBerry, ürünlerine microSD yuvası ve çıkarılabilir pil koyma geleneğini BlackBerry Z10’da da sürdürüyor. Android dünyasında her geçen gün daha da buluması zor hale gelen bu iki özellik (Nexus 4’de her ikisi de yok), bizim için çok şey ifade ediyor. BlackBerry’ye bu hususta saygılarımızı sunuyoruz.
BlackBerry Z10 – Ekran
BlackBerry Z10’un 4,2 inçlik 1280 x 768 LCD ekranı, iPhone 5 ve S III’e 356 ppi’lik piksel yoğunluğu ile ciddi bir fark atıyor. Sonuçta karşımızda duran ekran oldukça keskin ve mükemmel görüş açılarına sahip. Renkler, S III’ün AMOLED ekranındaki kadar doyurulmuş değil, fakat daha doğal ve gerçekçiler.
Yanyana koyup yaptığımız karşılaştırmalarda, iPhone 5’in ekranı Z10’unki ile kafa kafaya gidiyor; Apple’ın biraz daha coşkulu renklerine karşılık, Z10’un detaylardaki başarısı ön plana çıkıyor. Sony Xperia Z piyasaya çıkana kadar, akıllı telefon camiasının en detaylı ekranı bu.
Bütüne bakıldığında Z10, ufak elli kullanıcıların bile tek başparmağı ile rahatlıkla kullanabileceği yapıda ve üst seviye bir ekran sunuyor. Zirvede tek başına kalamamasının yegane sebebi ise, ekran parlaklığındaki görece zayıflık.
BlackBerry Z10 – Kamera
Kamerayı çalıştıracak fiziksel bir düğme olmaması küçük bir hayal kırıklığı yaratsa da, en azında kilit ekranından kameraya doğrudan ulaşılabiliyor. Kamera açıldıktan sonra, ekranın herhangi bir yerine dokunarak seri şekilde fotoğraf çekmeniz mümkün az da olsa elle ayarlama hissi yakalamak istiyorsanız, ses düğmeleri ile de oynayabilirsiniz.
8 MP’lik arka kameranın, çektiği karelerin detay seviyesi oldukça yüksek, özellikle yakın planlarda ve Galaxy S III’den bile daha parlak renkler üretiyorlar, ama maalesef bu renkler her zaman en doğru renkler olmuyor. Beklendiği gibi, düşük ışıkta yapılan çekimlerde parazitlenme oldukça yoğun, Z10’un gece modu S III’ün Low Light modu kadar olmasa da, bu parazitlenmeyle iyi başa çıkıyor. Elde ettiğimiz 1080p videolar ise büyük ölçüde temiz ve akıcı, ama bazen biraz fazla yumuşak olabiliyor ve yer yer hareket bulanıklığına meyledebiliyor.
Z10’un kamerası, Android’li üst seviye telefonlardaki gibi bol özellikli bir kamera değil, bu yüzden ISO ya da pozlama gibi ayarları görmeyi beklemeyin. Seri çekim modu ile zengin ve kullanışlı bir manzara menüsü ile yetinmek zorundasınız.
BlackBerry Z10’un fotoğrafçılık mücadelesindeki büyük kozu TimeShift; bu mod sayesinde karenizden milisaniyeler sonrasını yakalayarak, fotoğrafları birleştirmeden önce, fotoğraftakilerden birinin gözünü açmak için ileri, ardından bir başkasının parlayan dişlerini yakalamak için geri gidebilirsiniz.
Farklı insanların yüzlerinin farklı zamanlardaki hallerini seçip bunları bir arada kullanabilmek gerçekten etkileyici. Özellikle bir araya gelmesi 40 yıllık periyotlara denk gelen insanlar için.
BlackBerry Z10 – Güç
Çift çekirdekli 1,5 GHz hızındaki işlemcisine rağmen (bu günlerde artık yavaş olarak değerlendirilebilir), BlackBerry Z10’daki turumuz neredeyse hiç takılmasız/kilitlenmesiz geçti. Oyunların ve çoklu görevlerin altında rahatlıkla kalkabiliyor. İşlemciyi abartmadan 2 GB’lık bir bellek kullanma tercihi yerinde olmuş diyebiliriz.
Takılmalar için neredeyse demiştik; Angry Birds ve çevrimiçi videolarda nadiren problem yaşanabiliyor. Bir uyarı da açılış zamanı ile ilgili vermek lâzım -BlackBerry Hub’ın hazır hale gelip ana ekranın açılması için 1 dakikaya yakın zamana ihtiyacı oluyor.
BlackBerry Z10 – Pil ömrü
Hayat verilmesi gereken 4,2 inçlik HD ekranla, asla bitmeyen BlackBerry pillerinin zamanı da geçmiş oldu. Bize verilen rakamlarda, 3G aktifken bekleme süresinin 300 saatten fazla olduğu ve kesintisiz olarak da 11 saat video izlenebileceği belirtiliyordu. Yaptığımız testlerde, 3G üzerinden azami ekran parlaklığında 5 saat çevrimiçi video izleyebildik, %50 ekran parlaklığında Wi-Fi üzerinden ve e-posta eşleşmesi aktifkenki çevrimiçi video maratonuna 9 saat 20 dakika dayandı.
BlackBerry Z10 – BlackBerry 10 İşletim Sistemi
En mükemmel donanım bile onu yöneten işletim sistemi kadar iyi olabilir. Bu yüzden, değerlendirmemizde BlackBerry 10 OS‘un da en Z10 kadar önemli bir yeri var. BlackBerry, elindeki bu son kurşunla eski şâşâlı günlerine geri dönmek istediği için yeni işletim sistemini sıfırdan yarattı.
Peki BB 10 OS’da farklı olan ne? İlk bakışta, BB 10’un hoş kullanıcı arayüzü dokunuşlarına (ayarlanabilir simgeler,Dropbox ve dosya yöneticisi entegrasyonu…) sahip olduğunu görebiliyorsunuz.
BlackBerry Z10 – BlackBerry 10 jestleri, çoklu görevler ve BlackBerry Hub
BlackBerry, düğmeleri pek sevmediğine karar vermiş. Sadece fizikî olanları değil, ekran üstündekileri de. PlayBook’ta olduğu gibi, işletim sisteminin kullanımı jestler vasıtasıyla yapılıyor. Bir kez alıştınız mı, geri dönmek istemiyorsunuz.
Telefonun üstündeki fiziksel güç düğmesine basmadan, parmağınızı ekranının altından üstüne doğru kaydırarak son kullanılan uygulamaların yer aldığı ekrana ulaşıyorsunuz. Hava durumu ya da takvim gibi uygulamalar açık ise, bu oldukça kullanışlı bir özellik. Buradaki uygulamalar da Windows 8’in karoları gibi sürekli güncelleniyor.
Ana ekrandaki bu canlı uygulamalar (aktif çerçeveler), BB 10’un çoklu görevlere cevabı. Hangi ekranda olursanız olun (kapalı ekran da dahil), parmağınızı ekranın altında yukarı kaydırdığınız anda, açık olan uygulamaları göreceğiniz ana ekrana geçerek, uygulamalar arasında geçişler yapabilir ya da dilediğinizi kapayabilirsiniz. Android’in zaman zaman ne yapacağı belli olmayan geri tuşundan daha sezgisel ve iPhone 5’in fiziksel ana ekran tuşundan da daha hızlı. Bu aktif çerçeveleri sıralama seçeneği de sunulmuş olsa mükemmel olurmuş, ama şimdilik bu çerçeveler açılış zamanlamalarına göre sıralanıyorlar.
BlackBerry 10, BlackBerry Hub’a (tüm SMS’lerin, e-postaların ve sosyal ağ mesajlarının bir arada bulunduğu ortam) geçişi de çok kolay sağlıyor. Hangi ekranda olduğunuzdan bağımsız olarak parmağınızı yukarı kaydırıp sağa doğru sürüklediğiniz an, Hub ekranındasınız.
Ekranın üstünden aşağı doru parmağınızı kaydırdığınızda ise Android benzeri bir ayarlar ve dahilî uygulamalar menüsü ile karşılaşıyorsunuz. iPhone ve Android kullanıcıları, sabit bilgi barını göremeyince biraz şaşıracaklardır; ama işte BB 10, bu kadar minimalist bir sistem. Bu barda yer alan bilgileri görmek için ekran üzerinde parmağınızı birazcık yukarı kaydırmanız yeterli.
BlackBerry Z10 – BBM, BlackBerry World ve uygulamalar
BlackBerry’nin en büyük başarısı, muhtemelen BBM’dir ve BB 10’daki BBM, artık görüntülü görüşme özelliğine de sahip. Ekran görüntüsünü gerçek zamanlı paylaşmanız bile mümkün ki, konuşma esnasında önemli sunum ya da web sitelerini paylaşmak ihtiyacı olan çalışan kullanıcılar için harika bir özellik.
Söz işten açılmışken, BB 10’da BlackBerry Balance adlı bir özellik var. Bu yeni özellik, telefonunuzu, dosyaları, kişileri ve fotoğrafları ayrıştırarak, İş ve Kişisel olmak üzere iki farklı profile ayırıyor. Sadece BlackBerry Enterprise Service 10 müşterileri için kullanılabilir olmasaydı, iki farklı hayatı mobil dünyanıza da sağlıklı bir şekilde taşımak için harika bir yöntem olabilirdi. İş e-postaları ve mesajlarından daralıp rahatlamak isteyenler için mükemmel olabilirdi, yazık…
Uygulama cephesine gelirsek, BlackBerry, BlackBerry World’de 70 bin uygulama olduğunu söylüyor. Angry Birds Star Wars, World of Goo ve WhatsApp gibi çok popüler uygulamalar BB World’de bulunmasına rağmen BB 10’un App Store ve Google Play’deki sayıları ve uygulama kalitesi açısından zenginliği yakalayabilmesi için önünde kat etmesi gereken uzun bir yol var. Windows Phone 8 kullanıcılarının da aşina olduğu bu problem BlackBerry’nin geliştiricilere takındığı davetkâr ve yardımsever yaklaşım sayesinde, zaman içerisinde aşılacaktır. Google Maps ve YouTube hasretle bekleniyor.
Maps uygulaması BlackBerry 10 için TeleCommunication Systems tarafından TomTom’un sağladığı trafik verileriyle özel olarak geliştirilmiş. Google’ın harika Haritalar hizmetiyle karşılaştırınca, BlackBerry Maps çıplak ve özelliksiz duruyor. Adım adım navigasyonu desteklemesine karşın, oku gittiğimiz yöne çevirmeyi bir türlü başaramadık. Yürüyüş ya da toplu taşıma rotaları alamadığınız gibi, uydu ya da Sokak Görünümü özelliklerinin eşdeğerleri de mevcut değil.
Maps uygulaması BlackBerry Z10 ile geçirdiğimiz süre içinde takılma ve gecikmelerden sürekli muzdaripti. Haritanın bir kısmı yüklenirken, bir kısmının yüklenmesi hep zaman aldı ve bazen de sunucuya bağlanmakta problem çıktı. Özetle, BlackBerry de Google’ın yolunu izlese daha iyi olurdu. En azından BlackBerry World’e Google Maps’in tam sürümünü koyabilmek için çabalayabilirlerdi.
BlackBerry Z10 – Klavye
BlackBerry 10 klavyesi şimdiye kadar kullandığımız en iyi dokunmatik klavyelerden biriydi. Aralıklı tasarımı BlackBerry’nin dillere destan eski fiziksel QWERTY klavyesine atıfta bulunsa da, tonla afili özelliğe sahip.
Akıllara durgunluk verici keskinlikte çalışan ön tanıma sistemi, gücünü taradığı eski yazışmalarınızdan alıyor. Üç dil arasında geçiş mi yapmak istiyorsunuz? Çat pat Fransızca’mızla zorlansa da yazmaya başlanılan dili, ayarlarla cebelleşmeden, otomatik algılayıp, ona göre kelime önerilerinde bulunuyor.
Yazmaya başladığınızda önerilen kelimeler bir çember içinde, klavyede beliriyor. Kelimeyi tutup yukarı atıyorsunuz ve yazmaya devam ediyorsunuz. Hem hızlı hem de akıllı, yalnız kelimenin yanındaki harfe değil de, tam kendisine dokunmaya dikkat edin.
Özetlemek gerekirse, BlackBerry 10 klavyesi yazma şeklinize göre her tuş için en güzel yeri ayarlıyor. Mesela yanlışlıkla ‘t’ yerine ‘r’ye basmaya başlarsanız farkına varmadığınız bir şekilde, sistem bunu kolay kullanım için ayarlıyor. Şu an tek eksisi, titreşim geri bildirimi olmayışı.
BlackBerry Z10 ve BlackBerry 10 – Sonuç
BlackBerry Z10 ve BlackBerry 10 OS, BlackBerry’nin akıllı telefon piyasasındaki eski yerini kazanmak için tasarladığı son silahları. Z10, gücü ve kaliteli ekranıyla amiral gemisi olmayı hak eden bir cihaz ve 1 numara değilse bile, en tepedekilerle ciddi bir mücadeleye girişebilir.
Android’in özelliklerini ve esnekliğini sunabiliyor mu? Hayır. iPhone’un uygulama niceliği ve niteliğine sahip mi? Hayır.
Ama BlackBerry 10’un yenilikçi özellikleri – mükemmel klavyesinden fantastik TimeShift’e kadar – bizi çok heyecanlandırdı. Z10 da sevilecek birçok özelliğe sahip. Bunları göz önüne aldığımızda, BB Z10 (ve BB 10 OS)’un büyük bir potansiyele sahip olduğuna inanıyoruz. Şayet BlackBerry’de yeterince maddî güç varsa (hevesleri ve inançları olduğunu bu cihaz ve İS ile anladık) daha zengin uygulamalarla desteklenen ve mesela çevrimiçi mutimedya mağazasına sahip, rekabetçi bir dijital habitatla, bu oyunda tekrardan söz sahibi olabilir.