Henüz çok fazla bilinmese de 12 Nisan tarihi aslında ‘Equal Pay Day’ yani eşit gelir günü. Kadın ve erkekler arasındaki eşitsizlik gelir konusunda kendini açıkça belli ediyor. Her alanda olduğu gibi, Silikon Vadisi’nde de cinsiyet ayrımcılığının şaşırtıcı derecede yüksek seviyelerde olduğu bilinen bir gerçek.
Vadinin önde gelen isimlerinden Facebook CEO’su Mark Zuckerberg, COO’su Sheryl Sandberg ve YouTube CEO’su Susan Wojcicki gibi isimler cinsiyet eşitsizliği konusuna dikkat çekerek, kadınları çalışma hayatında destekleyecek işler yapıyor ve farkındalık yaratmaya çalışıyorlar.
Eşit Gelir Günü’nden bir gün önce Facebook İnsan Kaynakları’nın başındaki isim Lori Goler, kişisel Facebook hesabında paylaştığı yazısında, Facebook’ta kadın ve erkeklerin eşit ücret kazandığını söylemekten dolayı gururlu olduğunu belirtti.
Microsoft’un insan kaynaklarından Kathleen Hogan ise daha incelikliydi. Hogan, şirketlerinde aynı derecede ve pozisyonda çalışan erkeklerin kazandığı her 1 dolara karşılık kadınların 99.8 cent kazandığını duyurdu.
Bu haberler çok iyi ama yine de bir problemi gizliyor. Facebook ve Microsoft’un açıklamalarına göre her iki şirket de kadın ve erkek çalışanlarına eşit ücret ödüyor. Ancak işin kötü yanı, kadınlar bu şirketlerde erkeklere oranla daha az pozisyon elde edebiliyorlar. Örneğin, Microsoft %73.1 oranındaki erkek çalışan sayısıyla erkeklerin baskın olduğu bir şirketken, Facebook’taki çalışanların %68’i erkek ve yalnızca %32’si kadın.
Mühendislik ya da ürün geliştiriciliği gibi teknolojiyle alakalı işlerdeki rakamlara baktığımızda durum çok daha kötü. Facebook’ta teknolojiyle alakalı işlerde yalnızca %16 oranında, Microsoft’ta ise %16.9 kadın çalışan yer alıyor.
Huffington Post teknoloji editörü Damon Beres, teknoloji dünyasındaki cinsiyet eşitsizliğini genelde kadınların teknolojiye ilgileri olmadığına bağlamaya meyilli olduğumuzu söylüyor. “Çünkü birileri erkek çocuklarına 3 yaşındayken oynaması için Game Boy verirken, kız çocuklarına Barbie veriyor. Bu önyargılar yıllar içinde pekişerek güçleniyor” diyor.
İnternet pazarında durum nasıl?
Kadınlar erkeklerle aynı işi yapıyor ancak eşit ücret alamıyorlar. İnternetteki dijital ekonomide de durum tabii ki farklı değil. Önde gelen alışveriş sitesi eBay’deki kadın satıcılar, erkeklerle aynı ürünü sattıklarında bile daha az kazanıyor.
Bu gelir uçurumunu kanıtlamak için veri toplamak kolay iş değil ancak neyse ki eBay, California’da yer alan çalışma merkezinin kapılarını 2 yıl süresinde araştırmacılara açtı. Peki, eBay üzerinde müşteriler, satıcıların cinsiyetini görebiliyor mu? Satıcılar kayıt olduklarında -cinsiyet de dahil olmak üzere- sitede kişisel bilgilerini paylaşıyorlar.
Science Advances’da yayınlanan ve ABD genelinde 1 milyonun üzerinde eBay alışveriş işlemi üzerinde yapılan bir çalışma bunu kanıtlıyor. Sosyolog Tamar Kricheli-Katz ve ekonomist Tali Regev, 2009 ve 2012 yılları arasındaki işlemleri değerlendirdi, hangi satıcıların kadın, hangilerinin erkek olduğuna baktı ve sattıkları ürünlerden ne kadar kazandıklarını inceledi. Yeni ürünlerde yapılan karşılaştırmalarda, kadınların sattıklarından kazandıkları, erkeklerin kazandığı her 1 dolara karşılık 80 cent.
eBay üzerinde satılan bu türde gözlükler, satıcısı kadın ise daha az kazandırıyor.
Regev diyor ki “İş piyasasında her zaman kadın ve erkek arasında farklılıklar olduğunu söyleyebilirsiniz. Ancak iki insan aynı markanın, aynı ürününü eBay üzerinde satıyorken bu durum niye böyle? Ürünün kendisiyle ilgili farklılıklar olduğunu söyleyemezsiniz.”
Sosyolog Kricheli-Katz ise bu yeni çalışmanın önyargıları yıkmak konusunda farkındalık yaratmasını umduğunu paylaşıyor. “Belki daha çok insan bu durumun bilincinde olursa, bu gelir uçurumu daralabilir” diye ekliyor.